Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Grudziądzu realizuje szereg działań skierowanych do osób starszych, chorych i niepełnosprawnych. Może to czynić na podstawie odpowiednich zapisów ustawy o pomocy społecznej oraz w ramach projektów/programów.
Wsparcie dla osób starszych, chorych i niepełnosprawnych realizowane jest poprzez:
- usługi opiekuńcze,
- specjalistyczne usługi opiekuńcze,
- specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi.
Wymienione usługi świadczone są osobom wymagającym częściowej opieki i pomocy w zaspokajaniu niezbędnych potrzeb życiowych, w miejscu ich zamieszkania. Obejmują pomoc w zaspokojeniu takich potrzeb, opiekę higieniczną, zalecaną przez lekarza pielęgnację, a w miarę możliwości również zapewnienie kontaktów z otoczeniem.
Dla mieszkańców Grudziądza pomoc w formie usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych oraz specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi realizowana jest przez Polski Komitet Pomocy Społecznej bądź Polski Czerwony Krzyż (organizacje wyłonione w drodze otwartego konkursu ofert).
Pomoc przyznawana jest na wniosek osoby zainteresowanej bądź może być udzielana z urzędu. Ośrodek pomocy społecznej, przyznając usługi ustala ich zakres, termin i miejsce ich świadczenia.
Rada Miejska określiła, w drodze uchwały, szczegółowe warunki przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób zaburzonych psychicznie (uchwała Nr LVI/458/21 Rady Miejskiej Grudziądza z 22 grudnia 2021 roku zmieniająca uchwałę w sprawie określenia szczegółowych warunków przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi oraz szczegółowych warunków częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat oraz trybu ich pobierania). Odpłatność za specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi określa Rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z 16 lutego 2023 r., zmieniające rozporządzenie w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych.
Gdy chodzi o usługi opiekuńcze to w 2022 r. objęto pomocą 315 osób. W przypadku specjalistycznych usług opiekuńczych w wymienionym okresie pomocą objęto 327 osób. Ilość ta wynosi natomiast 106 osób, w tym 90 dzieci, gdy chodzi o specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi.
Prócz wymienionych na wstępie usług pomoc udzielana jest także w ośrodkach wsparcia, czyli w Dziennym Domu Pomocy oraz Środowiskowym Domu Samopomocy.
Osoby potrzebujące dziennych usług opiekuńczych kierowane są do ośrodka wsparcia, tj. do świadczącego usługi opiekuńcze i zapewniającego posiłki Dziennego Domu Pomocy (100 miejsc) w Grudziądzu, który prowadzi działalność w obiektach przy ul. Piłsudskiego 111 i przy ul. Dywizjonu 303/4 oraz do Środowiskowego Domu Samopomocy (40 miejsc) przy ul. Marcinkowskiego 6-8, do którego kierowane są osoby z zaburzeniami psychicznymi. Po skompletowaniu niezbędnej dokumentacji i sporządzeniu wywiadu środowiskowego wydana zostaje decyzja administracyjna.
Osoby, które ze względu na wiek i stan zdrowia wymagają całodobowej opieki, mogą ubiegać się o skierowanie do Domu Pomocy Społecznej (412 miejsc). Na terenie Grudziądza funkcjonują dwa typy domów: dom dla osób przewlekle somatycznie chorych i dom dla osób psychicznie chorych. W wyjątkowych i szczególnych przypadkach, za zgodą osoby wymagającej opieki, może ona być skierowana do innego powiatowego domu pomocy społecznej, odpowiedniego dla tej osoby.
Osobie pełnoletniej, która ze względu na trudną sytuację życiową, wiek, niepełnosprawność lub chorobę potrzebuje wsparcia w codziennym funkcjonowaniu, ale nie wymaga usług w zakresie świadczonym przez jednostkę całodobowej opieki, może być przyznane wsparcie w mieszkaniu treningowym lub wspieranym. Mieszkania są formą pomocy społecznej, która przy wsparciu specjalistów przygotowuje osoby w nich przebywające do prowadzenia niezależnego życia lub wspiera takie osoby w codziennym ich funkcjonowaniu. Na terenie Grudziądza są prowadzone mieszkania treningowe oraz wspierane. Liczba miejsc wynosi 18.
W związku z nowelizacją ustawy o pomocy społecznej, od 1 listopada 2023 r. może być przyznane wsparcie w mieszkaniu treningowym lub wspieranym (wcześniej w mieszkaniu chronionym). Określone zostały standardy tych mieszkań w nowym rozporządzeniu w sprawie mieszkań treningowych i wspomaganych z 30 października 2023 r. Aktualnie prowadzone mieszkania mają mieć dostosowany standard do wymogów określonych tym rozporządzeniem w terminie do 31 grudnia 2025 r.
Projekty realizowane przez MOPR na rzecz seniorów i osób niepełnosprawnych:
Program „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej” – edycja 2023
Dotacja 613.982,00 zł – bez wkładu własnego
Program Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej realizowany jest ze środków budżetu państwa, dedykowany osobom z niepełnosprawnością posiadającym orzeczenie o znacznym, umiarkowanym lub znacznym sprzężonym stopniu niepełnosprawności, zgodnie z ustawą o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych albo orzeczenie równoważne do wyżej wymienionych.
Realizacja programu ma na celu zapewnienie usługi asystenta osobistego osoby niepełnosprawnej jako formy pomocy w wykonywaniu codziennych czynności oraz w funkcjonowaniu w życiu społecznym osób. Do głównych zadań asystenta należą miedzy innymi:
- wykonywanie czynności dnia codziennego przez osobę niepełnosprawną;
- wyjścia i powroty lub dojazdy w wybrane przez osobę niepełnosprawną miejsce;
- załatwianie spraw urzędowych;
- korzystanie przez osobę niepełnosprawną z dóbr kultury (np. muzeum, teatr, kino, galerie sztuki, wystawy).
Programem objęto 42 osoby.
Program „Opieka wytchnieniowa” – edycja 2023
Dotacja 226.191,00 zł – bez wkładu własnego
Program Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej realizowany jest ze środków budżetu państwa, dedykowany członkom rodzin lub opiekunom osób niepełnosprawnych z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności lub dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności zgodnie z ustawą o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych albo równoważnym z wymienionymi.
Realizacja programu ma na celu odciążenie członków rodzin lub opiekunów osób niepełnosprawnych poprzez wsparcie ich w codziennych obowiązkach lub zapewnienie czasowego zastępstwa. Gmina świadczy usługi opieki wytchnieniowej w formie pobytu dziennego w miejscu zamieszkania osoby niepełnosprawnej, dla członków rodzin lub opiekunów sprawujących bezpośrednią opiekę nad osobami dorosłymi ze znacznym stopniem niepełnosprawności oraz dziećmi z orzeczeniem o niepełnosprawności.
Programem objęto 32 osoby.
Program „Korpus Wsparcia Seniorów” na rok 2023
Dotacja 21.560,00 zł; wkład własny 5.390,00 zł = całkowita wartość programu 26.950,00 zł
Program Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej realizowany jest ze środków własnych gminy oraz z budżetu państwa, dedykowany seniorom w wieku 65 lat i więcej, którzy posiadają problemy z samodzielnym funkcjonowaniem ze względu na stan zdrowia, prowadzącym samodzielne gospodarstwa domowe lub mieszkającym z osobami bliskimi, którzy nie byli w stanie zapewnić im wystarczającego wsparcia.
W ramach Programu seniorów objęto wsparciem społecznym oraz wsparciem w czynnościach dnia codziennego (Moduł I). Ponadto celem Programu jest poprawa bezpieczeństwa oraz możliwości samodzielnego funkcjonowania w miejscu zamieszkania dla osób starszych przez zwiększenie dostępu do tzw. „opieki na odległość” w formie opasek bezpieczeństwa (Moduł II). W realizację Programu zaangażowani są także wolontariusze oraz pracownicy socjalni, którzy obejmują wsparciem seniorów w miejscu ich zamieszkania.
Programem objęto 42 osoby.
Projekt „Kujawsko-Pomorska Teleopieka” od 01.01.2021-31.12.2023
Dotacja 49.470,00 zł; wkład własny 54.200,00 zł = całkowita wartość projektu 103.670,00 zł
Projekt finansowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego i Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko – Pomorskiego na lata 2014 – 2020 oraz ze środków własnych gminy. Realizowany jest we współpracy z partnerem wiodącym – Regionalnym Ośrodkiem Polityki Społecznej w Toruniu oraz 87 partnerami – gminami Województwa Kujawsko – Pomorskiego.
Celem projektu jest wsparcie osób w codziennym funkcjonowaniu, poprzez zaopatrzenie w bransoletki z geolokalizacją, wyposażone w przycisk SOS. W razie zagrożenia zdrowia lub życia uczestnik przy pomocy przycisku ma możliwość połączenia się z obsługą Telecentrum, które pokieruje dalszymi czynnościami związanymi z udzieleniem pomocy.
Projektem objęto 60 osób.
Pomoc sąsiedzka:
Pierwszego listopada 2023 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o pomocy społecznej, która wprowadziła m.in. usługi sąsiedzkie jako nową formę usług opiekuńczych. Gminy, które zdecydują się realizację tej formy wsparcia, będą mogły uzyskać dofinansowanie w ramach Korpusu Wsparcia Seniorów – taka jest zapowiedź na stronach Ministerstwa Pomocy Rodzinie i Polityki Społecznej.
Nowo wprowadzone usługi sąsiedzkie są zadaniem gminy, nie mają jednak charakteru obowiązkowego.
Wobec powyższego, rozważona zostanie realizacja pomocy w formie usług sąsiedzkich na etapie nowego programu i zapoznania się z warunkami programu. W przypadku organizowania tego rodzaju usług zostanie podjęta stosowna uchwała rady gminy określająca warunki przyznawania usług sąsiedzkich, wymiar i zakres tych usług oraz sposób rozliczania wykonywania takich usług.
Usługi sąsiedzkie obejmują pomoc w zaspokajaniu potrzeb życiowych, podstawową opiekę higieniczno-pielęgnacyjną, przez którą należy rozumieć formy wsparcia niewymagające specjalistycznej wiedzy i kompetencji, oraz, w miarę potrzeb i możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem.
Usługi wsparcia krótkoterminowego:
Pierwszego listopada 2023 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o pomocy społecznej, która wprowadziła możliwość realizacji usług wsparcia krótkoterminowego.
Nowo wprowadzone usługi wsparcia krótkoterminowego są zadaniem własnym powiatu, nie mają jednak charakteru obowiązkowego.
Usługi wsparcia krótkoterminowego całodobowego i dziennego w DPS mogą być przyznane osobie, która ze względu na wiek, chorobę lub niepełnosprawność wymaga doraźnej pomocy w formie pobytu całodobowego lub w formie dziennej, ze względu na czasowe ograniczenie możliwości zapewnienia właściwego wsparcia w miejscu zamieszkania przez osoby na co dzień sprawujące opiekę nad tą osobą. Pomoc może być przyznana na maksymalnie 30 dni w roku kalendarzowym. W wyjątkowych sytuacjach będą mogły zostać przedłużone o kolejne 30 dni w roku. Usługi krótkoterminowe dzienne mogą być przyznane na co najmniej 4 godziny dziennie a maksymalnie na 12 godzin dziennie, ale nie dłużej niż 30 dni w roku, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, na okres nie dłuższy niż o kolejne 30 dni w roku kalendarzowym.
Na chwilę obecną w gminie jest świadczona pomoc w postaci opieki wytchnieniowej i planuje się również przystąpić do konkursu na to zadanie na rok 2024. Aktualnie jest już ogłoszenie o możliwości przystąpienia do konkursu – termin do 16 listopada 2023 r.
Marcin Mielnicki
Urząd Miejski w Grudziądzu
